آنالایزر گازهای خروجی دودکش (CEMS)
سیستمهای CEMS با هدف پایش لحظهای و دقیق آلایندههای گازهای خروجی دودکش طراحی شدهاند و در صنایع نیروگاهی، پتروشیمی، پالایشگاهی، شیمیایی و بسیاری دیگر کاربرد دارند. این سیستمها معمولاً برای رعایت الزامات زیستمحیطی و قانونی نصب میشوند، هرچند دادههای آنها میتواند برای بهینهسازی احتراق نیز استفاده شود.
گازهای خروجی حاصل از احتراق سوختهایی نظیر گاز طبیعی، نفت و ترکیبات فرعی فرآیندهای صنعتی معمولاً حاوی آلایندههای زیر هستند:
- اکسیدهای نیتروژن (NOx)
- دیاکسید گوگرد (SO₂)
- مونوکسید کربن (CO)
- دیاکسید کربن (CO₂)
- هیدروکربنهای نسوخته
- آمونیاک (NH₃) – معمولاً باقیمانده از سیستمهای کاهش NOx
-
راهکارهای پیشنهادی دلتا گاز مبین
دلتا گاز مبین با ارائه مجموعه کاملی از فناوریهای اندازهگیری گازهای خروجی، راهکارهای مناسب برای شرایط مختلف عملیاتی ارائه میدهد. دو رویکرد اصلی برای آنالیز گاز دودکش وجود دارد:
- In-Situ Measurement
در این روش حسگرها مستقیماً در مسیر دودکش نصب میشوند. این روش سادهتر است ولی در کاربردهای صنعتی با شرایط پیچیده، معمولاً دقت یا انعطاف لازم را ندارد.
- Extractive Measurement
در این روش، نمونه گاز از دودکش برداشت شده و به واحد آنالایزر منتقل میشود. این رویکرد خود به سه زیرشاخه تقسیم میشود:
- روش رقیق سازی (Dilution Extraction):
- مناسب برای کاربردهای با بخار کم مانند سوخت زغالسنگ
- همراه با اختلاط گاز با هوای خشک برای جلوگیری از میعان
- محدودیت: نیاز به دقت بالا در کنترل جریان و تأثیر ناخالصیها در دقت
- روش سرمایش و خشکسازی (Cold/Dry CEMS):
- رایجترین روش در پتروشیمیها و صنایع شیمیایی
- عبور گاز از چیلر ترموالکتریک (تا حدود C ° 4) برای حذف رطوبت
- محدودیت: برخی آنالیتها مانند NH₃، HCl و HF که در آب حل میشوند، از بین رفته و دقت کاهش مییابد
- در عوض، برای گازهایی مانند NOx، CO و SO₂ که خطای اندکی دارند، کاملاً قابلاعتماد است
- روش داغ و مرطوب (Hot/Wet CEMS)
- نمونه گاز در دمای بالا (160–190°C) نگهداری میشود تا هیچ میعانی رخ ندهد
- مناسب برای گازهایی با محتوای بالای SO₂ و HCl
- تمام اجزای شیمیایی در حالت گازی باقی میمانند
- سادهتر از روش Cold/Dry از نظر مکانیکی و مناسب برای سنجش دقیق آنالیتهای حساس
انواع تکنولوژیهای اندازهگیری گاز
بسته به نوع گازها و سطح دقت موردنیاز، آنالایزرهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند:
- Non-Dispersive Infrared (NDIR) برای CO، CH₄، SO₂، NO، NH₃
- Non-Dispersive Ultraviolet (NDUV) برای NO₂ و SO₂
- Gas Chromatography (GC) اندازهگیری H₂S و سایر ترکیبات گوگردی
- Paramagnetic Analyzer برای اندازهگیری اکسیژن (O₂)
- Chemiluminescent Analyzer (CLD) روش مرجع برای NOx مطابق با استاندارد EPA و EN 14792:2017
انتخاب تکنولوژی بستگی به مقررات محلی، نوع سوخت، نوع آلاینده و سطح دقت مورد انتظار دارد.
مزایای راهکارهای ارائهشده توسط دلتا گاز مبین:
- پوشش کامل نیازهای صنایع برای پایش آلایندهها مطابق با استانداردهای بینالمللی
- استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و روز دنیا
- قابلیت نصب در محیطهای صنعتی و خطرناک
- دقت و ثبات بالا در شرایط عملیاتی سخت
- خدمات پس از فروش، آموزش و کالیبراسیون

